Mỹ có thể đang giúp UAV Ukraine vượt lưới phòng không Nga

Tờ Financial Times ngày 12/10 dẫn lời loạt quan chức giấu tên của Mỹ và Ukraine cho biết thông tin tình báo được Washington chia sẻ với Kiev trong nhiều tháng gần đây đã giúp nước này tiến hành các cuộc tập kích tầm xa nhằm vào hạ tầng năng lượng quan trọng trên lãnh thổ Nga. Hỗ trợ từ Mỹ giúp quân đội Ukraine thiết lập đường bay, độ cao, thời điểm xuất kích và các lựa chọn khác khi tiến hành đòn tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) tầm xa, giúp phi cơ vượt qua lưới phòng không đối phương, theo các quan chức. Ba nguồn thạo tin nói rằng Mỹ đã tham gia chặt chẽ vào mọi giai đoạn trong khâu lập kế hoạch. Một quan chức Mỹ cho biết Kiev chọn mục tiêu để tấn công, sau đó Washington cung cấp dữ liệu tình báo về những điểm yếu của khu vực để đòn đánh đạt hiệu quả cao nhất. Vụ nổ lớn tại nhà máy lọc dầu Novokuibyshevsk ở Samara, Nga, trong đòn tập kích UAV hồi tháng 8. Ảnh: Reuters Một số nguồn tin khác tiết lộ Mỹ cũng xác định mục tiêu cần ưu tiên tập kích cho Ukraine. Một người mô tả chiến thuật tấn công tầm xa là "công cụ giúp Mỹ làm suy yếu nền kinh tế Nga và gây sức ép để Tổng thống Vladimir Putin chấp nhận thỏa thuận". Các đợt tập kích bằng UAV của Ukraine những tháng qua đã đẩy giá năng lượng ở Nga tăng cao, buộc nước này giảm xuất khẩu dầu diesel và nhập khẩu nhiên liệu. Washington từ lâu đã chia sẻ thông tin tình báo để hỗ trợ Kiev nhắm vào mục tiêu quân sự ở những vùng Moskva kiểm soát, cũng như cung cấp cảnh báo sớm về các đòn tấn công bằng tên lửa và UAV do Nga phát động. Chính quyền cựu tổng thống Joe Biden còn duyệt cho Ukraine phóng tên lửa đạn đạo chiến thuật ATACMS vào lãnh thổ Nga. Dù vậy, giới chức Mỹ chưa từng thừa nhận trực tiếp hỗ trợ để Ukraine tập kích sâu vào hạ tầng năng lượng trên đất Nga. Washington lâu nay vốn cẩn trọng trước hành động có thể làm leo thang chiến sự và khiến nước này can dự trực tiếp hơn vào xung đột. Financial Times cho biết Mỹ thay đổi quan điểm từ giữa mùa hè, sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và người đồng cấp Mỹ Donald Trump. Tình trạng hiện nay trái ngược hoàn toàn với giai đoạn đầu nhiệm kỳ của ông Trump, thời điểm Mỹ ngừng chia sẻ thông tin tình báo và viện trợ quân sự cho Ukraine. Ông Putin và ông Trump bắt tay tại cuộc gặp ở Alaska hôm 15/8. Ảnh: Reuters Tổng thống Trump đã công khai bày tỏ thất vọng khi chưa đạt tiến triển cụ thể về hòa bình tại Ukraine sau cuộc gặp với người đồng cấp Vladimir Putin ở Alaska hồi tháng 8. Đây là một yếu tố khiến ông thay đổi quan điểm và ủng hộ Ukraine tập kích sâu hơn vào lãnh thổ đối phương, theo các nguồn tin. Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ và Lầu Năm Góc từ chối bình luận về thông tin. Một quan chức Nhà Trắng nói Tổng thống Trump đang "cố gắng" chấm dứt xung đột. Giới chức Ukraine cũng chưa đưa ra bình luận. Trong cuộc họp báo ngày 8/10, Tổng thống Zelensky từ chối phát biểu về vai trò của Mỹ trong các cuộc tập kích do Ukraine tiến hành nhằm vào lãnh thổ Nga, song cho biết nước này "đang hợp tác với tình báo Mỹ, chủ yếu với mục đích phòng thủ". Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov hồi đầu tháng chỉ trích Washington và NATO thường xuyên cung cấp thông tin tình báo cho Kiev, trong đó có trợ giúp để quân đội Ukraine tập kích vào hạ tầng năng lượng trên lãnh thổ Nga. Phạm Giang (Theo Financial Times )