Ung thư môi là dạng ung thư đầu - cổ, hình thành trên vùng da môi khi các tế bào tăng sinh mất kiểm soát và tạo thành khối u.
Ung thư môi là dạng ung thư đầu - cổ, hình thành trên vùng da môi khi các tế bào tăng sinh mất kiểm soát và tạo thành khối u.
Định nghĩa
Ung thư có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên môi nhưng phổ biến hơn là ở môi dưới.
Nguyên nhân
Một số yếu tố nguy cơ của ung thư môi bao gồm:
Hút thuốc lá: Bao gồm tất cả các dạng thuốc lá, chẳng hạn như thuốc lá điếu, xì gà, tẩu, thuốc lá nhai và thuốc lá hít.
Uống nhiều rượu.
Tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời.
Hệ miễn dịch suy yếu.
Là nam giới.
Mắc virus u nhú ở người (HPV): HPV là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến.
Theo
Phòng khám Cleveland
hầu hết các bệnh ung thư môi đều liên quan đến việc sử dụng thuốc lá. Người đồng thời uống rượu và hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Phân loại
Nhiều loại ung thư khác nhau có thể ảnh hưởng đến môi gồm:
Ung thư biểu mô tế bào vảy là loại ung thư môi phổ biến nhất, xảy ra khi ung thư phát triển trong các tế bào mỏng, phẳng lót môi và các vùng khác của miệng.
Ung thư hắc tố là loại ung thư da phát triển nhanh, có thể hình thành trên môi hoặc bên trong miệng.
Ung thư hạch ít gặp hơn, thường do u lympho (một loại ung thư ảnh hưởng đến các tế bào miễn dịch gọi là tế bào lympho) có thể phát triển trong miệng.
Ung thư biểu mô tế bào đáy thường ảnh hưởng đến môi trên.
Ung thư tuyến nước bọt nhỏ ảnh hưởng đến các tuyến sản xuất nước bọt.
Triệu chứng
Vết loét trên môi không lành
Môi chảy máu hoặc đóng vảy
Môi đổi màu trắng đục hoặc hơi lồi
Đau, tê, sưng hoặc ngứa ran ở môi hoặc vùng da quanh môi
Phân biệt
Ung thư môi trông rất giống vết loét miệng. Ở những người có làn da sẫm màu, vết loét có thể có màu nâu sẫm hoặc xám và màu đỏ ở người có làn da sáng màu. Một số người nhầm ung thư môi với mụn rộp, nhưng mụn rộp thường biến mất trong khoảng 10 ngày, trong khi ung thư môi tồn tại dai dẳng.
Giai đoạn bệnh
Ung thư môi có thể được chia theo hệ thống số từ 0 đến 4. Số càng cao, bệnh càng tiến triển. Ví dụ, ung thư môi giai đoạn 0 chỉ ảnh hưởng đến lớp tế bào trên cùng, trong khi ung thư môi giai đoạn 4 có thể đã phát triển vào xương xung quanh.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán ung thư môi, trước tiên bác sĩ có thể khám sức khỏe tổng quát để tìm kiếm các dấu hiệu ung thư. Một số xét nghiệm có thể giúp chẩn đoán ung thư môi gồm:
Sinh thiết: Bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ được lấy ra từ vùng nghi ngờ để xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để giải phẫu bệnh và xác nhận mẫu mô có phải ung thư hay không.
Xét nghiệm hình ảnh phổ biến bao gồm chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ và chụp cắt lớp phát xạ positron. Mục đích là kiểm tra ung thư đã lan ra ngoài vùng môi hay chưa.
Nội soi: Thủ thuật này đưa một camera nhỏ, mềm dẻo xuống cổ họng để tìm kiếm các dấu hiệu ung thư.
Điều trị
Các phương pháp điều trị mà bác sĩ khuyến nghị phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh và các yếu tố khác. Các phương pháp điều trị có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp, tùy thuộc vào tình trạng bệnh.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho ung thư môi. Bác sĩ phẫu thuật thường cắt bỏ khối u cùng với một phần mô khỏe mạnh. Đôi khi, các hạch bạch huyết ung thư ở cổ cũng được cắt bỏ bằng phẫu thuật.
Nếu khối u lớn và xâm lấn, có thể cần đến các kỹ thuật phẫu thuật thẩm mỹ và tái tạo để phục hồi môi.
Xạ trị
Xạ trị là phương pháp sử dụng các chùm năng lượng mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Bác sĩ có thể xạ trị riêng hoặc sau phẫu thuật để nhắm vào bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại.
Hóa trị
Hóa trị giúp tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể. Đôi khi hóa trị kết hợp với xạ trị để tăng cường hiệu quả điều trị. Hoặc nó có thể được sử dụng cho các trường hợp ung thư môi tiến triển đã di căn sang các vùng khác của cơ thể nhằm làm giảm các triệu chứng của bệnh.
Liệu pháp nhắm đích
Liệu pháp nhắm đích sử dụng các loại thuốc tập trung vào các protein và gene cụ thể của tế bào ung thư ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng. Các phương pháp điều trị này thường được kết hợp với hóa trị.
Li
ệ
u pháp miễn dịch
Liệu pháp miễn dịch dùng chính hệ thống miễn dịch của cơ thể để tấn công và tiêu diệt các tế bào ung thư. Phương pháp điều trị này đôi khi được sử dụng cho các trường hợp ung thư môi tiến triển hoặc khi các phương pháp điều trị khác thất bại.
Biến chứng
Biến dạng môi, miệng hoặc khuôn mặt
Khó nói
Buồn nôn, nôn hoặc mệt mỏi
Thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp)
Sụt cân hoặc chán ăn
Da khô
Đau họng
Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Phòng ngừa
Tránh mọi hình thức hút thuốc lá
Hạn chế uống rượu, bia
Tránh tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời
Sử dụng biện pháp bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời như kem chống nắng và quần áo bảo hộ
Tránh sử dụng giường tắm nắng
Phòng ngừa HPV bằng cách tiêm vaccine và sử dụng biện pháp quan hệ tình dục an toàn.
Bảo Bảo
(Theo
Everyday Health
)
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của VnExpress có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Định nghĩa
Ung thư có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên môi nhưng phổ biến hơn là ở môi dưới.
Nguyên nhân
Một số yếu tố nguy cơ của ung thư môi bao gồm:
Hút thuốc lá: Bao gồm tất cả các dạng thuốc lá, chẳng hạn như thuốc lá điếu, xì gà, tẩu, thuốc lá nhai và thuốc lá hít.
Uống nhiều rượu.
Tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời.
Hệ miễn dịch suy yếu.
Là nam giới.
Mắc virus u nhú ở người (HPV): HPV là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến.
Theo
Phòng khám Cleveland
hầu hết các bệnh ung thư môi đều liên quan đến việc sử dụng thuốc lá. Người đồng thời uống rượu và hút thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Phân loại
Nhiều loại ung thư khác nhau có thể ảnh hưởng đến môi gồm:
Ung thư biểu mô tế bào vảy là loại ung thư môi phổ biến nhất, xảy ra khi ung thư phát triển trong các tế bào mỏng, phẳng lót môi và các vùng khác của miệng.
Ung thư hắc tố là loại ung thư da phát triển nhanh, có thể hình thành trên môi hoặc bên trong miệng.
Ung thư hạch ít gặp hơn, thường do u lympho (một loại ung thư ảnh hưởng đến các tế bào miễn dịch gọi là tế bào lympho) có thể phát triển trong miệng.
Ung thư biểu mô tế bào đáy thường ảnh hưởng đến môi trên.
Ung thư tuyến nước bọt nhỏ ảnh hưởng đến các tuyến sản xuất nước bọt.
Triệu chứng
Vết loét trên môi không lành
Môi chảy máu hoặc đóng vảy
Môi đổi màu trắng đục hoặc hơi lồi
Đau, tê, sưng hoặc ngứa ran ở môi hoặc vùng da quanh môi
Phân biệt
Ung thư môi trông rất giống vết loét miệng. Ở những người có làn da sẫm màu, vết loét có thể có màu nâu sẫm hoặc xám và màu đỏ ở người có làn da sáng màu. Một số người nhầm ung thư môi với mụn rộp, nhưng mụn rộp thường biến mất trong khoảng 10 ngày, trong khi ung thư môi tồn tại dai dẳng.
Giai đoạn bệnh
Ung thư môi có thể được chia theo hệ thống số từ 0 đến 4. Số càng cao, bệnh càng tiến triển. Ví dụ, ung thư môi giai đoạn 0 chỉ ảnh hưởng đến lớp tế bào trên cùng, trong khi ung thư môi giai đoạn 4 có thể đã phát triển vào xương xung quanh.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán ung thư môi, trước tiên bác sĩ có thể khám sức khỏe tổng quát để tìm kiếm các dấu hiệu ung thư. Một số xét nghiệm có thể giúp chẩn đoán ung thư môi gồm:
Sinh thiết: Bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ được lấy ra từ vùng nghi ngờ để xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để giải phẫu bệnh và xác nhận mẫu mô có phải ung thư hay không.
Xét nghiệm hình ảnh phổ biến bao gồm chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ và chụp cắt lớp phát xạ positron. Mục đích là kiểm tra ung thư đã lan ra ngoài vùng môi hay chưa.
Nội soi: Thủ thuật này đưa một camera nhỏ, mềm dẻo xuống cổ họng để tìm kiếm các dấu hiệu ung thư.
Điều trị
Các phương pháp điều trị mà bác sĩ khuyến nghị phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh và các yếu tố khác. Các phương pháp điều trị có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp, tùy thuộc vào tình trạng bệnh.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho ung thư môi. Bác sĩ phẫu thuật thường cắt bỏ khối u cùng với một phần mô khỏe mạnh. Đôi khi, các hạch bạch huyết ung thư ở cổ cũng được cắt bỏ bằng phẫu thuật.
Nếu khối u lớn và xâm lấn, có thể cần đến các kỹ thuật phẫu thuật thẩm mỹ và tái tạo để phục hồi môi.
Xạ trị
Xạ trị là phương pháp sử dụng các chùm năng lượng mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Bác sĩ có thể xạ trị riêng hoặc sau phẫu thuật để nhắm vào bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại.
Hóa trị
Hóa trị giúp tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể. Đôi khi hóa trị kết hợp với xạ trị để tăng cường hiệu quả điều trị. Hoặc nó có thể được sử dụng cho các trường hợp ung thư môi tiến triển đã di căn sang các vùng khác của cơ thể nhằm làm giảm các triệu chứng của bệnh.
Liệu pháp nhắm đích
Liệu pháp nhắm đích sử dụng các loại thuốc tập trung vào các protein và gene cụ thể của tế bào ung thư ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng. Các phương pháp điều trị này thường được kết hợp với hóa trị.
Li
ệ
u pháp miễn dịch
Liệu pháp miễn dịch dùng chính hệ thống miễn dịch của cơ thể để tấn công và tiêu diệt các tế bào ung thư. Phương pháp điều trị này đôi khi được sử dụng cho các trường hợp ung thư môi tiến triển hoặc khi các phương pháp điều trị khác thất bại.
Biến chứng
Biến dạng môi, miệng hoặc khuôn mặt
Khó nói
Buồn nôn, nôn hoặc mệt mỏi
Thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp)
Sụt cân hoặc chán ăn
Da khô
Đau họng
Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Phòng ngừa
Tránh mọi hình thức hút thuốc lá
Hạn chế uống rượu, bia
Tránh tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời
Sử dụng biện pháp bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời như kem chống nắng và quần áo bảo hộ
Tránh sử dụng giường tắm nắng
Phòng ngừa HPV bằng cách tiêm vaccine và sử dụng biện pháp quan hệ tình dục an toàn.
Bảo Bảo
(Theo
Everyday Health
)
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của VnExpress có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
