Tàu hàng 300 tấn giúp cầu Sông Thương trụ vững trong lũ

Nằm trên tuyến đường sắt Hà Nội - Đồng Đăng, cầu Sông Thương, ở TP Bắc Giang cũ, được người Pháp xây dựng từ năm 1894. Cầu dài 133 m, rộng 10,35 m, cao 9,5 m, gồm hai nhịp. Lòng cầu dành cho đường sắt, hiện chủ yếu vận tải hàng hóa, hai bên dành cho xe máy, xe thô sơ lưu thông. Sau hơn 100 năm xây dựng, cầu Sông Thương xuống cấp, Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng (đơn vị vận hành) hàng năm phải sửa chữa các hạng mục như: cải tạo mố, nền, gia cố chân trụ, nâng cao khẩu độ thoát nước, thay kết cấu dầm. Người dân đã có thể di chuyển bình thường hai bên cầu Sông Thương. Ảnh: Kunmon Do ảnh hưởng của bão Matmo, Bắc Ninh là một trong ba trọng điểm mưa, bên cạnh Thái Nguyên, Lạng Sơn. Mưa lớn kết hợp lũ từ Thái Nguyên, Lạng Sơn ồ ạt đổ về khiến lũ sông Thương dâng cao, đe dọa trực tiếp trụ cầu nằm giữa lòng sông. Sáng 8/10, kiểm tra thấy nước lũ chỉ cách đáy dầm 0,48 m, Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng cấp báo lên trên tìm phương án xử lý. Giải pháp được cả Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và đơn vị vận hành nghĩ tới là điều tàu ra trấn giữ cầu. Biện pháp này được áp dụng trong trận lũ năm 1971, khi đoàn tàu chở đầy đá đỗ trên cầu Long Biên. Gần nhất tháng 9/2024, trong mưa bão Yagi, ngành đường sắt chuẩn bị kéo hai đoàn tàu chở đá để gia cố cầu Long Biên và cầu Đuống khi lũ lên cao, nhưng sau đó không cần sử dụng. Ông Nguyễn Quang Long, Giám đốc Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng, cho hay ngành cũng đã tính tới giải pháp gia cố khác nhưng không khả thi do việc lắp đặt giàn giáo, tổ chức thi công không thể thực hiện khi lũ dâng cao. Việc huy động nhân lực, vật lực, phương tiện và máy móc thiết bị chuyên dùng để thi công gia tải cũng cần nhiều thời gian. "Khi quyết định điều tàu hàng ra trấn giữ cầu, chúng tôi đã tính tới rủi ro lũ cuốn trôi cả cầu và tàu, gây thiệt hại lớn cho ngành. Tuy nhiên, trong tình huống nguy cấp như vậy, không còn giải pháp nào khả thi, kịp thời hơn là sử dụng đoàn tàu để gia tải cầu", ông Long nói. Tàu hàng nặng khoảng 300 tấn giữ cầu Sông Thương. Ảnh: Đức Huy Sau khi thống nhất dùng tàu trấn giữ cầu, Trung tâm Điều hành vận tải Tổng công ty Đường sắt Việt Nam được giao triển khai. Đơn vị này đã điều tàu chở đá từ Đồng Mỏ, tỉnh Lạng Sơn, vượt khoảng 70 km tới cầu Sông Thương. Tuy nhiên, đường sắt Hà Nội - Đồng Đăng bị ngập, nhiều vị trí sạt lở, tàu không thể di chuyển. Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng sau đó đã đưa tàu hàng gồm 6 toa chở xỉ quặng nặng khoảng 300 tấn tới. 13h ngày 8/10, đoàn tàu bắt đầu chạy lên cầu, tốc độ dưới 5 km/h. Sau vài phút, 6 toa tàu đã nằm ổn định giữa cầu. "Lần đầu tiên sử dụng tàu hàng để tăng tải trọng cầu Sông Thương, êkíp lái tàu căng thẳng, nhưng chúng tôi có niềm tin rất lớn sẽ thành công", ông Long nói. Những ngày sau đó, công ty bố trí nhân lực theo dõi 24/24h, đo khoảng cách mực nước sông với dầm cầu, kiểm tra trạng thái kết cấu, định kỳ báo cáo một giờ một lần và khi xuất hiện tình huống bất thường. Đường sắt Hà Nội - Đồng Đăng cũng được phong tỏa. Xe máy và xe thô sơ đi hai bên cầu Sông Thương bị cấm. Đến chiều 11/10, khi lũ sông Thương rút dần, mặt nước cách dầm cầu khoảng 0,85 m, kiểm tra hiện trạng mố, trụ cầu, gối đỡ vẫn đảm bảo an toàn, Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Lạng đã báo cáo Trung tâm Điều hành vận tải cho phép di chuyển đoàn tàu khỏi cầu. Nhận được lệnh cho phép, tàu chở xỉ quặng chạy chậm với vận tốc bằng hoặc dưới 5 km/h, có lực lượng áp dẫn tàu. Sau đợt lũ, ông Long cho rằng công tác đầu tư, bảo trì cầu phải chuyển hướng từ ứng phó sang thích ứng lâu dài, nhằm đảm bảo an toàn chạy tàu bền vững trước mọi tình huống thiên tai. Về lâu dài, Bộ Xây dựng cần xem xét việc xây cầu đường sắt bắc qua sông Thương. Cầu cũ giữ lại vì là di tích lịch sử cấp tỉnh. Việt An Quỹ Hy vọng - báo VnExpress mở chiến dịch "Cùng đồng bào vượt lũ" nhằm hỗ trợ người dân vượt lên nghịch cảnh thiên tai, tái thiết các trường học bị thiệt hại. Mọi đóng góp của bạn xin ủng hộ tại đây .