Kết quả chụp MRI của tôi ghi nhận ống sống có nang Tarlov đường kính 12 mm. Nguyên nhân gây bệnh này là gì, nguy hiểm không? (Văn Thông, 40 tuổi)
Trả lời:
Nang ống sống thường gặp là nang rễ thần kinh hay nang Tarlov. Nang này được đặt theo tên của bác sĩ phẫu thuật thần kinh người Mỹ Isadore Tarlov đã phát hiện và mô tả nó lần đầu tiên năm 1838. Đây là một túi chứa đầy dịch não tủy nằm trên rễ thần kinh kéo dài từ tủy sống.
Dịch não tủy là chất lỏng trong suốt, không màu, lưu thông trong màng bao rễ thần kinh tủy sống để giảm ma sát, hấp thu chấn động, bảo vệ mô thần kinh khỏi va đập. Dịch não tủy còn vận chuyển chất dinh dưỡng, hormone và sản phẩm chuyển hóa giữa máu và hệ thần kinh trung ương. Khi cấu trúc màng bao quanh rễ thần kinh bị yếu hoặc tổn thương do bẩm sinh hoặc chấn thương, viêm, biến chứng phẫu thuật hoặc áp lực dịch não tủy tăng lên trong thời gian dài, một phần dịch não tủy có thể bị đùn ra ngoài, thấm vào vùng màng quanh rễ và tạo thành túi phồng dạng nang Tarlov.
Bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân có nang ống sống. Ảnh minh họa:
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Phần lớn nang Tarlov lành tính, không gây triệu chứng và chỉ được tình cờ phát hiện khi bệnh nhân chụp cộng hưởng từ MRI cột sống vì các nguyên nhân, bệnh lý khác như
thoát vị đĩa đệm
. Các nang nhỏ, không chèn ép tủy sống hay rễ thần kinh thì không nguy hiểm, chỉ cần theo dõi định kỳ 6-12 tháng một lần.
Nang Tarlov lớn hơn gây chèn ép rễ thần kinh có thể dẫn tới triệu chứng, tùy vào vị trí xuất hiện.
Nang Tarlov ở rễ thần kinh cổ
có thể gây đau cổ, dị cảm cánh tay và bàn tay.
Nang Tarlov ở rễ thần kinh ngực
có thể gây đau, tê bì lưng trên, đau dây thần kinh liên sườn.
Nang Tarlov ở khu vực đốt sống lưng L1 đến L4
có thể gây đau, tê bì hai chân, yếu gối hoặc hông.
Nang Tarlov ở khu vực đốt sống L5 và S1
có thể gây đau thắt lưng và xương cùng, đau hoặc dị cảm ở chân và bàn chân, chuột rút, yếu chân.
Nang Tarlov ở khu vực đốt sống S2, S3, S4
có thể gây đau vùng chậu, đau và dị cảm tầng sinh môn, rối loạn chức năng tình dục, rối loạn cương dương, mất khoái cảm, bí tiểu, tiểu không hết, táo bón xen kẽ tiêu chảy, đại tiểu tiện mất tự chủ...
Tùy tình trạng, bạn có thể điều trị bằng thuốc giảm đau, tiêm steroid chống viêm, thủ thuật hút dịch, vật lý trị liệu. Một số trường hợp nang Tarlov có thể gây biến chứng như đau mạn tính, thoái hóa xương, tổn thương thần kinh vĩnh viễn, yếu liệt, vỡ nang và xuất huyết. Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bản sống giải ép, cắt nang, cắt bỏ rễ thần kinh, mở nang vi phẫu và khâu ghép để điều trị.
Bạn có thể phòng ngừa
nang rễ thần kinh Tarlov
, tránh bệnh tăng nặng và các biến chứng thông qua tập luyện, quản lý cân nặng để nâng cao sức khỏe cột sống, ngồi đúng tư thế, tránh ngồi lâu, không nâng vật quá nặng, tránh căng thẳng kéo dài hoặc chấn thương ảnh hưởng đến cột sống. Bệnh nhân cũng cần ăn nhiều rau, uống đủ nước để phòng ngừa táo bón làm tăng áp lực lên màng bao rễ thần kinh tủy, đẩy nhiều dịch não tủy làm tăng kích thước nang Tarlov.
ThS.BS Nguyễn Bá Ba
Khoa Chấn thương Chỉnh hình
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội
Nang ống sống thường gặp là nang rễ thần kinh hay nang Tarlov. Nang này được đặt theo tên của bác sĩ phẫu thuật thần kinh người Mỹ Isadore Tarlov đã phát hiện và mô tả nó lần đầu tiên năm 1838. Đây là một túi chứa đầy dịch não tủy nằm trên rễ thần kinh kéo dài từ tủy sống.
Dịch não tủy là chất lỏng trong suốt, không màu, lưu thông trong màng bao rễ thần kinh tủy sống để giảm ma sát, hấp thu chấn động, bảo vệ mô thần kinh khỏi va đập. Dịch não tủy còn vận chuyển chất dinh dưỡng, hormone và sản phẩm chuyển hóa giữa máu và hệ thần kinh trung ương. Khi cấu trúc màng bao quanh rễ thần kinh bị yếu hoặc tổn thương do bẩm sinh hoặc chấn thương, viêm, biến chứng phẫu thuật hoặc áp lực dịch não tủy tăng lên trong thời gian dài, một phần dịch não tủy có thể bị đùn ra ngoài, thấm vào vùng màng quanh rễ và tạo thành túi phồng dạng nang Tarlov.
Bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân có nang ống sống. Ảnh minh họa:
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Phần lớn nang Tarlov lành tính, không gây triệu chứng và chỉ được tình cờ phát hiện khi bệnh nhân chụp cộng hưởng từ MRI cột sống vì các nguyên nhân, bệnh lý khác như
thoát vị đĩa đệm
. Các nang nhỏ, không chèn ép tủy sống hay rễ thần kinh thì không nguy hiểm, chỉ cần theo dõi định kỳ 6-12 tháng một lần.
Nang Tarlov lớn hơn gây chèn ép rễ thần kinh có thể dẫn tới triệu chứng, tùy vào vị trí xuất hiện.
Nang Tarlov ở rễ thần kinh cổ
có thể gây đau cổ, dị cảm cánh tay và bàn tay.
Nang Tarlov ở rễ thần kinh ngực
có thể gây đau, tê bì lưng trên, đau dây thần kinh liên sườn.
Nang Tarlov ở khu vực đốt sống lưng L1 đến L4
có thể gây đau, tê bì hai chân, yếu gối hoặc hông.
Nang Tarlov ở khu vực đốt sống L5 và S1
có thể gây đau thắt lưng và xương cùng, đau hoặc dị cảm ở chân và bàn chân, chuột rút, yếu chân.
Nang Tarlov ở khu vực đốt sống S2, S3, S4
có thể gây đau vùng chậu, đau và dị cảm tầng sinh môn, rối loạn chức năng tình dục, rối loạn cương dương, mất khoái cảm, bí tiểu, tiểu không hết, táo bón xen kẽ tiêu chảy, đại tiểu tiện mất tự chủ...
Tùy tình trạng, bạn có thể điều trị bằng thuốc giảm đau, tiêm steroid chống viêm, thủ thuật hút dịch, vật lý trị liệu. Một số trường hợp nang Tarlov có thể gây biến chứng như đau mạn tính, thoái hóa xương, tổn thương thần kinh vĩnh viễn, yếu liệt, vỡ nang và xuất huyết. Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bản sống giải ép, cắt nang, cắt bỏ rễ thần kinh, mở nang vi phẫu và khâu ghép để điều trị.
Bạn có thể phòng ngừa
nang rễ thần kinh Tarlov
, tránh bệnh tăng nặng và các biến chứng thông qua tập luyện, quản lý cân nặng để nâng cao sức khỏe cột sống, ngồi đúng tư thế, tránh ngồi lâu, không nâng vật quá nặng, tránh căng thẳng kéo dài hoặc chấn thương ảnh hưởng đến cột sống. Bệnh nhân cũng cần ăn nhiều rau, uống đủ nước để phòng ngừa táo bón làm tăng áp lực lên màng bao rễ thần kinh tủy, đẩy nhiều dịch não tủy làm tăng kích thước nang Tarlov.
ThS.BS Nguyễn Bá Ba
Khoa Chấn thương Chỉnh hình
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội
