Dự án tiền số AntEx và hệ sinh thái của công ty Shark Bình

Ngày 14/10, Công an thành phố Hà Nội cho biết đã khởi tố ông Nguyễn Hòa Bình , còn được biết đến là Shark Bình, Chủ tịch Tập đoàn NextTech. Ông cùng 9 bị can khác bị cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan dự án tiền số AntEx. Đây đều là những lãnh đạo của NextTech. Tiền số AntEx mất giá 99% sau 5 tháng "Có thời điểm các nhà đầu tư vòng Seed đã x35 lần tài khoản, vòng Private x27, vòng Pre-sale x20, vòng Public x14, tất cả chỉ trong chưa đầy 3 tháng" là dòng chia sẻ của Shark Bình sau khi token ANTEX lên sàn vào cuối tháng 11/2021. Ra mắt 4 năm trước, AntEx cung cấp những sản phẩm và dịch vụ trên nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi). Nổi bật nhất của hệ sinh thái này là tiền số ATNEX với số lượng 100 tỷ đơn vị và sàn giao dịch phi tập trung (DEX) cùng tên. AntEx công bố huy động được 4,5 triệu USD. Số tiền này được đội ngũ cho biết sẽ sử dụng để xây dựng và nâng cấp các tính năng của hệ sinh thái. Tuy nhiên thông tin từ nền tảng phân tích dữ liệu độc lập Hashwei Foundation và đơn vị phân tích dữ liệu 52Hz Database chia sẻ với VnExpress cho thấy có sự chênh lệch. Các thông tin được chỉ ra từ dữ liệu on-chain, chứa dữ liệu ghi lại trực tiếp trên blockchain, được xác minh và bảo mật bởi mạng lưới phi tập trung, có tính minh bạch và công khai để mọi người có thể kiểm tra. Dữ liệu on-chain sẽ không thể xóa bỏ. Cụ thể, Hashwei Foundation và 52Hz Database nhận ra có một địa chỉ ví liên quan đến dự án đã ghi nhận dòng tiền ra, vào đột biến. Chỉ riêng ví này đã nhận tiền vào hơn 3,665 triệu USD, tương đương hơn 81% tổng số vốn ANTEX công bố huy động được. Họ truy vết ra ít nhất 1,45 triệu USDT (stablecoin neo giá với USD do Tehter phát hành) đã được chuyển sang một ví nóng trên sàn Binance, tức có thể sẵn sàng chuyển sang tiền pháp định như VND. Logo của dự án AntEx được đặt trước hình ảnh của Shark Bình. Ảnh: Tất Đạt Công an Hà Nội cũng chỉ ra sai phạm của Shark Bình và các nghi can khác. Cụ thể, các nghi can đã thống nhất dự kiến bán 100 tỷ token ANTEX ra thị trường. Từ tháng 8-11/2021, nhóm này phát hành và bán 33,2 tỷ token cho khoảng 30.000 nhà đầu tư, thu về 4,5 triệu USD (khoảng 117 tỷ đồng). Sau đó, ông Bình đã sử dụng uy tín và tầm ảnh hưởng của bản thân để đăng thông tin trên mạng xã hội về việc ra mắt quỹ đầu tư Next100 Blockchain, nhằm quảng bá tiền số và củng cố niềm tin của các nhà đầu tư, tránh xảy ra tình trạng bán tháo để rút vốn. Công an Hà Nội cáo buộc dự án AntEx đã triển khai không đúng như lộ trình đề ra nhưng ông Bình và các cổ đông NextTech thống nhất rút tiền từ ví tổng của dự án. Tiền sau đó được chuyển vào ví của một số cá nhân trong dự án rồi bán quy đổi ra tiền VND để chia nhau. Họ còn chuyển tiền vào các công ty trong hệ sinh thái của NextTech để sử dụng không đúng mục đích với số tiền của nhà đầu tư. Công an xác định Shark Bình và cộng sự sáng lập đã rút tiền từ ví của các nhà đầu tư, chiếm đoạt với số tiền đặc biệt lớn. Ngoài ra, đại tá Thành Kiên Trung, Phó phòng Cảnh sát kinh tế Công an Hà Nội, cho biết thêm ông Bình có rất nhiều vi phạm nên "chắc chắn không dừng lại ở hai tội". Thời gian qua, nhiều nhà đầu tư cũng lên tiếng tố dự án AntEx và nhóm điều hành có dấu hiệu "úp bô", liên tục xả token ngay sau khi tiền số này được niêm yết trên sàn OKEX. Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, token ANTEX trong ngày đầu lên sàn nhanh chóng đạt mức kỷ lục 0,002529 USD một đơn vị. Tuy nhiên, con số này không giữ được lâu mà nhanh chóng sụt giảm. Sau đó 5 ngày, thị giá đã giảm hơn 37% trước áp lực bán mạnh. Cho đến cuối tháng 11/2021, ANTEX chạm 0,0009 USD, sụt gần 65%. Sang năm 2022, token này liên tục rơi về các vùng giá thấp hơn, mất tới 99% giá trị chỉ sau 5 tháng. Thời điểm đó, nhà đầu tư rơi vào trạng thái hoang mang vì thua lỗ nặng, trong khi trang web và các kênh mạng xã hội chính thức của dự án lần lượt ngừng hoạt động. Token ANTEX về gần bằng mức 0. Ảnh: CoinDesk Dữ liệu của Hashwei Foundation và 52Hz Database chỉ ra đội ngũ dự án đã sử dụng khoảng 20-30 ví chính, đồng thời chia nhỏ nguồn tiền ra 879 địa chỉ ví, để thực hiện hoạt động xả token (dumping) trên cả sàn giao dịch tập trung và phi tập trung chỉ trong vòng 5 ngày kể từ khi niêm yết. Trong giai đoạn này, dự án xả lượng ANTEX để thu về 204.595 USD trên sàn giao dịch phi tập trung PancakeSwap. Khi nhận thấy thanh khoản trên PancakeSwap không đủ lớn và việc bán tháo có thể gây trượt giá mạnh, dẫn tới nghi ngờ từ phía nhà đầu tư, Hashwei Foundation và 52Hz Database cho biết nhóm dự án của Shark Bình đã chuyển hơn 2 triệu USD giá trị ANTEX lên sàn giao dịch MEXC, thông qua nhiều địa chỉ ví nhằm tránh bị phát hiện. Quá trình xả token này được thực hiện trong vòng 43 ngày kể từ ngày niêm yết và tiếp tục kéo dài sang các đợt bán tháo sau đó trên sàn giao dịch HTX. Song song với quá trình xả token, đội ngũ dự án đã có hành vi rút thanh khoản (slow rug pull) từ ANTEX chuyển sang BUSD (stablecoin neo giá với USD được hỗ trợ bởi sàn Binance). Riêng ngày 31/12/2021, dự án này đã rút thanh khoản 542.285 BUSD trên sàn PancakeSwap. Slow rug pull được xem là hình thức lừa đảo trong thị trường tiền số. Thay vì rút toàn bộ thanh khoản một lần, hành vi này sẽ xả token theo từng bước để thu về lợi nhuận trong một khoảng thời gian dài hơn. Mục tiêu là giảm rủi ro bị phát hiện ngay lập tức, vẫn thu tiền mà không gây sụp giá quá nhanh để tránh cảnh báo từ cộng đồng. "Hành động trên đánh dấu mốc chuỗi ngày tồi tệ của các nhà đầu tư vào ANTEX", nhóm phân tích 52Hz Database nhận định. Quy trình xả token gây thiệt hại cho nhà đầu tư của dự án AntEx sau khi niêm yết lên sàn. Nguồn: Hashwei Foundation Đến tháng 3/2023, dự án AntEx đổi tên thành Rabbit (RAB). Những người nắm giữ token ANTEX sẽ chuyển sang RAB theo tỷ lệ 1.000 token cũ lấy 1 token mới. Thời điểm đầu ra mắt, RAB có lúc đạt đỉnh 0,04574 USD nhưng nhanh chóng mất giá sâu, sụt khoảng 95% giá trị chỉ sau 3 tháng. Đến nay, token này có thị giá 0,0014 USD một đơn vị. Theo dữ liệu từ nền tảng cung cấp thông tin của blockchain BscScan, Rabbit hiện vẫn ghi nhận gần 11.800 ví đang nắm giữ. Tuy nhiên dữ liệu từ CoinDesk cho thấy thanh khoản gần như mất hút từ tháng 7 đến nay, chỉ tồn tại giao dịch giữa các ví cá nhân với giá trị rất thấp. Token RAB mất thanh khoản nhiều tháng qua, thị giá về gần bằng mức 0. Ảnh: CoinDesk Sự dính líu của Shark Bình đến AntEx AntEx ra đời năm 2021, đây cũng là giai đoạn bùng nổ của thị trường tài sản số trên toàn thế giới. Vốn hóa chung của thị trường có lúc đạt 3.000 tỷ USD khi giá Bitcoin tăng kỷ lục kéo theo hàng loạt cơn sốt NFT , meme coin hay metaverse. Tại Việt Nam, báo cáo của Chainalysis chỉ ra là nước có tỷ lệ chấp nhận tiền số đứng đầu thế giới. Thị trường sôi động với nhiều dự án đến từ các đội ngũ và công ty khởi nghiệp. Đây cũng là giai đoạn thị trường tài chính chung tăng trưởng nóng khi đại dịch khiến sản xuất ngưng trệ, dòng tiền buộc tìm tới các kênh đầu tư, trong đó có cả các kênh đầu tư rủi ro. "AntEx sẽ chỉ là một dự án không ai ngó ngàng nếu phía sau họ không phải là một doanh nhân nổi tiếng", lãnh đạo một sàn giao dịch tiền số tại Việt Nam nêu quan điểm. Ông dẫn thêm báo cáo thị trường năm 2021 của nền tảng Coin68 cho thấy, gần 60% người được khảo sát mới tham gia lần đầu vào thị trường tài sản số trong năm này. Đa phần người tham gia biết đến thị trường bằng cách tự tìm hiểu, chiếm tỷ lệ 42,8%. Khảo sát cũng cho thấy có đến 30,5% nhà đầu tư chọn rót tiền vào các dự án được truyền thông hoặc có KOL (người dẫn dắt dư luận chủ chốt) giới thiệu. Vào thời điểm ra mắt, AntEx được biết đến là dự án được nhận đầu tư 2,5 triệu USD từ Tập đoàn NextTech và quỹ đầu tư mạo hiểm của họ là Next100 Venture, do ông Nguyễn Hòa Bình làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Ông cũng được giới thiệu với vai trò cố vấn chiến lược của dự án. Sự dính líu giữa Shark Bình và AntEx càng sâu sắc hơn khi dự án này ra mắt thêm ví VNDT và stablecoin VNDT. Trong đó, đồng VNDT được giới thiệu là stablecoin hỗ trợ thanh khoản bằng VND theo tỷ lệ 1:1 bởi Ngân lượng - trung gian thanh toán thuộc Tập đoàn NextTech. Theo AntEx, VNDT được sử dụng làm công cụ để mua bán, trao đổi với hơn 100 đồng tiền số khác nhau, liên kết với Visa và MasterCard phát hành thẻ tín dụng, liên kết với các ví điện tử như Ngân lượng, Vimo, Tiền Ngay (cùng thuộc NextTech) để thanh toán. Đồng thời, thông qua nền tảng của họ, người dùng có thể gửi VNDT, thế chấp token để vay tiền... Không chỉ là nhà đầu tư chiến lược, ông Bình thường xuyên quảng cáo cho AntEx. Giai đoạn đầu của dự án, hình ảnh ông luôn gắn liền với dự án này cùng những lời "có cánh". Năm 2020, ông Bình từng chia sẻ dòng trạng thái hào hứng về sự kiện token dự án lên sàn, nói sẽ đầu tư với tầm nhìn dài hạn và thực chất. Doanh nhân này cũng khẳng định tham gia "bơm thổi" giúp bất kỳ ai chốt lời và không thể hứa hẹn lợi nhuận. Tuy nhiên đến tháng 9 năm nay, Shark Bình lại cho biết đội ngũ dự án đã có những hành vi sai trái rồi biến mất, khiến nhiều nhà đầu tư, trong đó có ông mất tiền. Ông cho biết một cựu nhân viên của NextTech, đóng vai trò Giám đốc kỹ thuật của dự án AntEx, đã "phản bội" rồi biến mất, khiến dự án trồi sụt. Ông Nguyễn Hòa Bình, còn được biết đến là "Shark" Bình, Chủ tịch Tập đoàn NextTech. Ảnh: Facebook Nguyễn Hòa Bình Hệ sinh thái của Shark Bình có những gì? Ông Nguyễn Hòa Bình sinh năm 1981 tại Hà Nội. Ông có bằng Thạc sĩ ngành Tin học đô thị - Công nghệ thông tin trường Đại học Osaka tại Nhật Bản. Doanh nhân này bắt đầu khởi nghiệp năm 2001 khi thành lập Công ty cổ phần Giải pháp Phần mềm Hòa Bình (PeaceSoft), hoạt động ban đầu trong mảng phần mềm doanh nghiệp. Đến năm 2005, công ty chuyển hướng sang thương mại điện tử, mở ra giai đoạn phát triển mới. Đến năm 2013, PeaceSoft tái cấu trúc thành Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Công nghệ Tương lai, tiền thân của Công ty cổ phần tập đoàn NextTech hiện nay, tập trung đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ tài chính, thương mại điện tử, logistics điện tử và giáo dục - xã hội. Theo bản đăng ký doanh nghiệp công bố đầu tháng 11/2023, NextTech đã giảm vốn điều lệ từ 500 tỷ đồng về còn 4,2 tỷ đồng. Sau thay đổi trên, Shark Bình vẫn giữ 70% vốn của doanh nghiệp này. Hai cổ đông còn lại ông Nguyễn Huy Hoàng (nắm 29,5% vốn) và Công ty TNHH Đầu tư Phúc An Hải (0,5% vốn). Trước khi có sự xuất hiện của ông Hoàng và Đầu tư Phúc An Hải, bà Đào Lan Hương - vợ cũ ông Bình - là người sở hữu 30% vốn. Không chỉ NextTech, "gà đẻ trứng vàng" trong hệ sinh thái này là Ngân Lượng, cũng giảm vốn điều lệ từ 370 tỷ đồng về 52,7 tỷ đồng năm 2024. NextTech đã đầu tư vào khoảng 20 doanh nghiệp hoạt động trong 4 lĩnh vực gồm: công nghệ tài chính (fintech), thương mại điện tử (e-commerce), logistics điện tử và xã hội. Trong đó, một số dự án nổi tiếng được công ty này đầu tư vào gồm có Ngân Lượng, Vimo, mPOS, NextPay, Coolmate, HeyU, Fastgo, TOPCV... Dưới sự chèo lái của Shark Bình, đến năm 2020, NextTech mở rộng sang 7 quốc gia, sở hữu hơn 20 công ty thành viên và được ví như "Alibaba thu nhỏ của Việt Nam". Doanh nghiệp này công bố đã xử lý hàng tỷ USD giao dịch mỗi năm, trở thành một trong những tập đoàn công nghệ tư nhân quy mô lớn ở khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, bên cạnh những startup vẫn còn đang hoạt động, một số dự án mà NextTech đầu tư đã ngừng hoạt động như Shipchung, Weshop, Chodientu hay Fastgo. Hệ sinh thái của Tập đoàn NextTech do ông Nguyễn Hòa Bình làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Ảnh: Trọng Hiếu Trong một sự kiện hồi tháng 3, ông Bình cho biết trong hơn 20 năm khởi nghiệp, các startup của doanh nhân này từng gọi vốn từ nhiều quỹ lớn như eBay, Softbank. Thậm chí có startup vừa đưa sản phẩm ra thị trường có thể huy động ngay 3-4 triệu USD. Tuy nhiên, số phận của các startup này lại khá hẩm hiu. Ngoài việc trực tiếp đầu tư, NextTech còn thành lập quỹ Next100, đầu tư vào các startup tiềm năng từ sớm. Quỹ này đã trực tiếp rót tiền vào một số dự án trong hệ sinh thái NextTech như CoolMate, TopCV, Bánh Mì Xin Chào hay dự án AntEx. Sau những lùm xùm liên quan đến Shark Bình và AntEx, Công ty cổ phần Công nghệ Vi Mô, một doanh nghiệp trong hệ sinh thái NextTech, nhấn mạnh rằng dự án này là khoản đầu tư cá nhân của ông Bình, hoàn toàn không thuộc phạm vi hoạt động hay sở hữu của công ty. Doanh nghiệp này cũng khẳng định ông Bình không tham gia điều hành thường nhật, mà công ty được vận hành bởi đội ngũ nhân sự độc lập, tuân thủ cơ cấu quản trị minh bạch. Tất Đạt - Trọng Hiếu