Viêm phổi kẽ là bệnh hô hấp mạn tính tiến triển âm thầm, có thể gây biến chứng nặng như tăng huyết áp phổi, suy tim, suy hô hấp, nhiễm trùng và ung thư phổi.
BS.CKII Mã Thanh Phong, Trưởng đơn vị Hô hấp, Khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết viêm phổi kẽ (phổi mô kẽ) là tình trạng viêm và xơ hóa tại khoảng kẽ của phổi, tức các mô liên kết bao quanh phế nang, mạch máu và đường dẫn khí nhỏ. Khi mô phổi bị tổn thương, việc trao đổi oxy giữa phổi và máu cản trở, khiến người bệnh khó thở, ho kéo dài, mệt mỏi do thiếu oxy. Viêm phổi kẽ gây sẹo hóa (xơ hóa) trong mô phổi thường không thể đảo ngược. Khi mô phổi dày và cứng, oxy khó đi vào máu, còn CO₂ khó thoát ra khỏi phổi. Lâu dài, phổi mất khả năng co giãn, người bệnh thở nông, thiếu oxy mạn tính. Một số thể bệnh như xơ phổi vô căn tiến triển nhanh, tiên lượng xấu, khiến người bệnh suy hô hấp và tử vong chỉ sau vài năm nếu không điều trị tích cực. Các biến chứng của viêm phổi kẽ rất đa dạng, nghiêm trọng. Mô phổi xơ hóa có thể làm tăng áp lực trong các mạch máu phổi, dẫn đến tăng huyết áp phổi. Hệ quả là tâm thất phải của tim phải làm việc quá sức để bơm máu qua phổi, lâu dần gây suy tim phải. Ở giai đoạn cuối, nồng độ oxy trong máu giảm nghiêm trọng, người bệnh bị suy hô hấp. Một số trường hợp có thể xẹp phổi do không khí lọt vào khoang màng phổi, chèn ép khiến phổi co lại. Khi mô phổi tổn thương, khả năng chống lại tác nhân gây bệnh cũng suy yếu, khiến người bệnh dễ bị nhiễm trùng phổi do vi khuẩn hoặc virus. Tình trạng sẹo mạn tính cũng có thể thúc đẩy sự hình thành tế bào ác tính, làm tăng nguy cơ ung thư phổi . Bác sĩ Thanh Phong đang kiểm tra sức khỏe cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Theo bác sĩ Phong, tiên lượng của bệnh phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ tổn thương và thời điểm điều trị. Những trường hợp nhẹ, được phát hiện sớm và điều trị đúng có thể sống, sinh hoạt gần như bình thường. Tuy nhiên, với thể xơ phổi vô căn - dạng phổ biến và nặng nhất, tuổi thọ trung bình chỉ khoảng 3-5 năm sau khi được chẩn đoán. Một số người có thể kéo dài thời gian sống nhờ sử dụng thuốc kháng xơ, liệu pháp oxy hoặc ghép phổi. Điều trị viêm phổi kẽ cần được cá thể hóa theo nguyên nhân và tình trạng của từng người bệnh. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc chống viêm, thuốc ức chế miễn dịch nhằm giảm viêm và làm chậm tiến triển bệnh. Ở giai đoạn nặng, liệu pháp oxy được áp dụng để cải thiện nồng độ oxy máu, giảm biến chứng và nâng cao chất lượng sống. Nếu người bệnh không đáp ứng điều trị nội khoa, ghép phổi là giải pháp cuối cùng giúp cải thiện tiên lượng sống. Bên cạnh điều trị, chăm sóc và phòng ngừa cũng đóng vai trò quan trọng. Người bệnh cần được cung cấp chế độ dinh dưỡng đầy đủ năng lượng, protein, vitamin để tránh sụt cân, suy nhược. Tiêm vaccine cúm và viêm phổi hằng năm để ngừa nhiễm trùng hô hấp, duy trì thói quen tập luyện nhẹ nhàng, bỏ thuốc lá, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần lạc quan. Người có triệu chứng ho khan, khó thở tăng dần hoặc mệt mỏi không rõ nguyên nhân nên đến các bệnh viện có chuyên khoa hô hấp để được đo chức năng hô hấp, đa ký hô hấp, chụp CT ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), giúp chẩn đoán, theo dõi bệnh phổi mô kẽ chính xác, an toàn và hiệu quả. Trọng Nghĩa Độc giả đặt câu hỏi bệnh hô hấp tại đây để bác sĩ giải đáp
