Sức Khỏe
4 yếu tố thúc đẩy gan nhiễm mỡ tiến triển xơ gan
📅 21/10/2025👁️ 5 lượt xem⏱️ 7 phút đọc
Thói quen sống không lành mạnh, hút thuốc, lười vận động thúc đẩy gan nhiễm mỡ chuyển thành xơ gan nhanh hơn, tăng nguy cơ biến chứng.
Bệnh gan nhiễm mỡ là tình trạng quá nhiều chất béo tích tụ trong gan. Theo thời gian, lượng mỡ dư thừa này có thể gây viêm, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe gan, dẫn đến xơ gan. Xơ gan làm giảm khả năng hoạt động và chức năng của cơ quan này. Các giai đoạn xơ hóa bao gồm: F0 là gan còn khỏe và chưa có sẹo; F1 là giai đoạn xuất hiện sẹo nhưng ít; F2 mức độ sẹo vừa phải; F3 chứng tỏ sẹo lan rộng; F4 giai đoạn muộn nhất, sẹo nặng.
Không phải tất cả người bệnh gan nhiễm mỡ đều tiến triển xơ gan. Song một số yếu tố có thể thúc đẩy quá trình này diễn ra nhanh hơn.
Gene
Gene có mối liên hệ mật thiết với quá trình lưu trữ và xử lý chất béo trong gan. Bạn có nhiều khả năng bị gan nhiễm mỡ hơn nếu bố, mẹ hoặc người thân trong gia đình mắc bệnh này. Hai gene chính liên quan đến gan nhiễm mỡ là PNPLA3 và TM6SF.
PNPLA3
làm tăng nguy cơ tích trữ quá nhiều mỡ trong gan. Nó cũng làm tăng nguy cơ viêm gan, sẹo gan và tổn thương gan nghiêm trọng như xơ gan.
TM6SF2
làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2, ảnh hưởng đến cân nặng - các yếu tố thúc đẩy
gan nhiễm mỡ
hoặc xơ gan.
Thói quen sống
Một số thói quen sống có thể làm giảm chức năng gan như uống nhiều rượu hoặc uống nhiều (hơn 3-4 ly mỗi ngày với nam giới và hơn 2-3 ly với nữ giới). Người bệnh gan nhiễm mỡ lười vận động thể dục thể thao, ăn uống nhiều thực phẩm chứa đường và chất béo bão hòa, đồ chiên rán, có thể thúc đẩy gan nhiễm mỡ chuyển thành xơ gan nhanh hơn.
Hút thuốc
Hút thuốc lá tác động trực tiếp đến sức khỏe phổi và tim mạch, ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cơ quan trong cơ thể, trong đó có gan. Gan có chức năng chuyển hóa, loại bỏ các hóa chất độc hại song lượng chất độc từ khói thuốc quá nhiều làm tăng stress oxy hóa trong gan, tăng tích tụ mỡ, tổn thương tế bào, hình thành xơ gan.
Bệnh nền
Người bệnh gan nhiễm mỡ đồng mắc tiểu đường type 2, kháng insulin, huyết áp cao, mức ALT tăng cao (một dấu hiệu của sức khỏe gan), nồng độ chất béo trong máu cao (cholesterol hoặc triglyceride) có thể làm tăng nguy cơ chuyển từ gan nhiễm mỡ sang xơ gan. Người có nhiều mỡ nội tạng, nhất là ở vùng bụng, mắc hội chứng
buồng trứng đa nang
, suy giáp... cũng thuộc nhóm nguy cơ xơ gan.
Các tình trạng này thường gây rối loạn chuyển hóa chất béo, tích tụ đường, tăng nguy cơ viêm, dẫn đến tích tụ mỡ trong gan nhiều hơn. Mắc nhiều bệnh lý cùng lúc tạo gánh nặng cho gan, đẩy nhanh quá trình tích tụ mỡ và hình thành mô sẹo trong gan
gây xơ gan
. Bệnh tim còn có thể làm nặng thêm các triệu chứng của gan nhiễm mỡ do tim không bơm đủ máu, ảnh hưởng đến chức năng gan.
Khi gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan, cơ quan không hoạt động bình thường. Các triệu chứng điển hình xuất hiện như da ngứa, mệt mỏi hoặc yếu cơ, buồn nôn, sưng bụng do tích tụ dịch (
cổ trướng
), các mạch máu nổi rõ dưới da, vàng da hoặc vàng mắt, dễ chảy máu hoặc bầm tím, phù nề chân...
Để ngăn gan nhiễm mỡ tiến triển xơ gan, người bệnh nên kiểm soát chế độ ăn uống và cân nặng bằng cách hạn chế đồ uống có đường như soda, đồ uống thể thao hoặc nước trái cây; cắt giảm thịt đỏ, không uống rượu; thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa như dầu ô liu; ăn cá béo một vài lần một tuần. Thường xuyên tập thể dục, uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, kiểm soát các tình trạng sức khỏe hiện có góp phần cải thiện chức năng gan.
Anh Chi
(Theo
WebMD
)
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh tiêu hóa
tại đây
để bác sĩ giải đáp
Không phải tất cả người bệnh gan nhiễm mỡ đều tiến triển xơ gan. Song một số yếu tố có thể thúc đẩy quá trình này diễn ra nhanh hơn.
Gene
Gene có mối liên hệ mật thiết với quá trình lưu trữ và xử lý chất béo trong gan. Bạn có nhiều khả năng bị gan nhiễm mỡ hơn nếu bố, mẹ hoặc người thân trong gia đình mắc bệnh này. Hai gene chính liên quan đến gan nhiễm mỡ là PNPLA3 và TM6SF.
PNPLA3
làm tăng nguy cơ tích trữ quá nhiều mỡ trong gan. Nó cũng làm tăng nguy cơ viêm gan, sẹo gan và tổn thương gan nghiêm trọng như xơ gan.
TM6SF2
làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2, ảnh hưởng đến cân nặng - các yếu tố thúc đẩy
gan nhiễm mỡ
hoặc xơ gan.
Thói quen sống
Một số thói quen sống có thể làm giảm chức năng gan như uống nhiều rượu hoặc uống nhiều (hơn 3-4 ly mỗi ngày với nam giới và hơn 2-3 ly với nữ giới). Người bệnh gan nhiễm mỡ lười vận động thể dục thể thao, ăn uống nhiều thực phẩm chứa đường và chất béo bão hòa, đồ chiên rán, có thể thúc đẩy gan nhiễm mỡ chuyển thành xơ gan nhanh hơn.
Hút thuốc
Hút thuốc lá tác động trực tiếp đến sức khỏe phổi và tim mạch, ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cơ quan trong cơ thể, trong đó có gan. Gan có chức năng chuyển hóa, loại bỏ các hóa chất độc hại song lượng chất độc từ khói thuốc quá nhiều làm tăng stress oxy hóa trong gan, tăng tích tụ mỡ, tổn thương tế bào, hình thành xơ gan.
Bệnh nền
Người bệnh gan nhiễm mỡ đồng mắc tiểu đường type 2, kháng insulin, huyết áp cao, mức ALT tăng cao (một dấu hiệu của sức khỏe gan), nồng độ chất béo trong máu cao (cholesterol hoặc triglyceride) có thể làm tăng nguy cơ chuyển từ gan nhiễm mỡ sang xơ gan. Người có nhiều mỡ nội tạng, nhất là ở vùng bụng, mắc hội chứng
buồng trứng đa nang
, suy giáp... cũng thuộc nhóm nguy cơ xơ gan.
Các tình trạng này thường gây rối loạn chuyển hóa chất béo, tích tụ đường, tăng nguy cơ viêm, dẫn đến tích tụ mỡ trong gan nhiều hơn. Mắc nhiều bệnh lý cùng lúc tạo gánh nặng cho gan, đẩy nhanh quá trình tích tụ mỡ và hình thành mô sẹo trong gan
gây xơ gan
. Bệnh tim còn có thể làm nặng thêm các triệu chứng của gan nhiễm mỡ do tim không bơm đủ máu, ảnh hưởng đến chức năng gan.
Khi gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan, cơ quan không hoạt động bình thường. Các triệu chứng điển hình xuất hiện như da ngứa, mệt mỏi hoặc yếu cơ, buồn nôn, sưng bụng do tích tụ dịch (
cổ trướng
), các mạch máu nổi rõ dưới da, vàng da hoặc vàng mắt, dễ chảy máu hoặc bầm tím, phù nề chân...
Để ngăn gan nhiễm mỡ tiến triển xơ gan, người bệnh nên kiểm soát chế độ ăn uống và cân nặng bằng cách hạn chế đồ uống có đường như soda, đồ uống thể thao hoặc nước trái cây; cắt giảm thịt đỏ, không uống rượu; thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa như dầu ô liu; ăn cá béo một vài lần một tuần. Thường xuyên tập thể dục, uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, kiểm soát các tình trạng sức khỏe hiện có góp phần cải thiện chức năng gan.
Anh Chi
(Theo
WebMD
)
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh tiêu hóa
tại đây
để bác sĩ giải đáp
